Η Λίτσα Φτακλάκη, ένα έμπειρο πολιτικό στέλεχος στη περιοχή μας, λίγα εικοσιτετράωρα πριν αποχαιρετήσουμε το 2015 παραχωρεί συνέντευξη στη Γνώμη και μιλά για την σημερινή πολιτική κατάσταση, γι αυτή που χρειάζεται η χώρα, για τους κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους της Δωδεκανήσου αλλά και για την αιρετή περιφέρεια…
«Οι προεκλογικές εξαγγελίες του πρωθυπουργού αποδείχτηκαν πομφόλυγες και επικοινωνιακά τεχνάσματα για να κατακτηθεί η εξουσία. Η κοινωνία τους ψήφισε γιατί προσδοκούσε σε μια δικαιότερη και αντιμνημονιακή πολιτική και τελικά βρήκε τους εκφραστές της πιο φιλελεύθερης μνημονιακής συγκυβέρνησης» λέει για την συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και στέκεται ιδιαιτέρως κριτικά απέναντι στους δύο βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Δημήτρη Γάκη και Νεκτάριο Σαντορινιό: «Θα περίμενα τους κυβερνητικούς κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους του Νομού μας να είναι πιο μάχιμοι, πιο διεκδικητικοί και πιο ειλικρινείς. Θα περίμενα τουλάχιστον ένα Mea Culpa. Περίμενα από ιδεολόγους και στρατευμένους αριστερούς να έχουν «αρετήν και τόλμην » και κατά την άσκηση της εξουσίας. Στη θεωρία οι ανατροπές είναι εύκολες, στην πράξη όμως αποδεικνύονται πομφόλυγες». Χαρακτηρίζει ανεπανόρθωτη ζημιά την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών φπα στο Αιγαίο και ταφόπλακα στην νησιωτικότητα.
Μιλά για το ΠΑΣΟΚ και τη Δημοκρατική Συμπαράταξη, στο χώρο που κινιέται πολιτικά: «Είναι αδήριτη η ανάγκη για τη δημιουργία ενός νέου πολιτικού συνασπισμού που θα εκφράζει τις αξίες της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας και θα διέπεται από τις αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης και δημοκρατίας. Ένας ισχυρός νικηφόρος συνασπισμός με όλες τις υγιείς δυνάμεις της κεντροαριστεράς στο πλαίσιο μιας προγραμματικής συμφωνίας και χρονικό ορίζοντα διεξόδου της χώρας μας από την κρίση».
Αναφέρεται στη περιφερειακή αρχή αλλά και στο θεσμό της περιφέρειας: «Προσπαθεί να βρει το βηματισμό της μέσα σε ένα ασταθές οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον, με λιγοστούς ιδίους πόρους, με ένα ΕΣΠΑ να ολοκληρώνεται , με συρρικνωμένες αρμοδιότητες και με ένα αντιαναπτυξιακό θεσμικό πλαίσιο». Και προσθέτει καταθέτοντας συγκεκριμένη πρόταση: «Το μοντέλο των ισχυρών περιφερειών της Ισπανίας αλλά και άλλων ευρωπαϊκών κρατών θα πρέπει να είναι η στόχευση της κυβέρνησης αλλά και όλων των δημοκρατικών κομμάτων στο πλαίσιο της αναθεώρησης του Καλλικράτη. Είναι καιρός πλέον να κάνουμε την υπέρβαση και να ξεκαθαρίσουμε ποιο διοικητικό μοντέλο θέλουμε ως χώρα. Αλλιώς, τολμώ να πω πως θα πρέπει να καταργηθεί ο θεσμός της αιρετής περιφέρειας. Καθαρές κουβέντες και ξεκάθαρο τοπίο. Τα ημίμετρα και οι μεσοβέζικες πολιτικές πρέπει να αποτελέσουν παρελθόν για τη χώρα μας. Πρέπει να απαντήσουμε ως χώρα τι μοντέλο θέλουμε: συγκεντρωτικό ή αποκεντρωμένο;».
Σχολιάζει θετικά την τουριστική πολιτική της νέας περιφερειακής αρχής: «Νιώθω δικαιωμένη καθώς βλέπω να συνεχίζεται μια πολιτική που σε γενικές γραμμές συνάδει με τη στρατηγική που εφάρμοσα ως αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού. Είναι θετικό το γεγονός πως ο περιφερειάρχης έχει δεσμευτεί να διαθέσει αρκετούς πόρους στην τουριστική πολιτική της περιφέρειας καθώς γνωρίζουμε πως ο τουρισμός αποτελεί την ατμομηχανή της οικονομίας των νησιών μας».
Μας περιγράφει τέλος τη ζωή της μακριά από την εξουσία, μια ζωή γεμάτη και ουσιαστική… Είναι στην εκπόνηση ενός διδακτορικού ενώ κάτι συλλογικό ετοιμάζει…
Πως σχολιάζετε την πορεία της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ;
Περίμενα από τον Αλέξη Τσίπρα πραγματικές ανατροπές κυρίως σε θεσμικές παθογένειες και δομικά προβλήματα που ταλανίζουν τη χώρα μας καθώς στον τομέα της οικονομίας ήταν πασιφανές πως δεν μπορούσε να κάνει τίποτα το διαφορετικό.
Θεωρώ πως έχασε πολύτιμο χρόνο ως προς τη διακυβέρνηση της χώρας εν καιρώ κρίσης, μέσα από τις παρατεταμένες και ουσιαστικά αποτυχημένες διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς, όπου τελικά αποδείχθηκε πως δεν διέθετε ούτε συγκεκριμένη πολιτική ατζέντα αλλά ούτε ισχυρά διαπραγματευτικά όπλα προκειμένου να πετύχει την ελάφρυνση των μνημονιακών όρων. Ας μην πω για το «σκίσιμο» του γιατί δεν συνάδει στο πολιτικό μου ήθος να λαϊκίζω.
Εκεί θεωρώ πως χάθηκε το παιχνίδι. Χάθηκαν πολλά κεκτημένα για την Ελλάδα, σε μια περίοδο παρατεταμένης κρίσης, όπου ενώ η πραγματική οικονομία περίμενε ουσιαστικές λύσεις, η συγκυβέρνηση πειραματιζόταν, δοκίμαζε τα όρια των δανειστών μας αλλά στο τέλος ηττήθηκε κατά κράτος. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το θέμα των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου, καθώς μας αφορά. Είναι μια ανεπανόρθωτη ζημιά για τις νησιωτικές οικονομίες και ταφόπλακα στο διαχρονικό αίτημα μας για ανάδειξη της νησιωτικότητας σε όλες τις εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές.
Ματαίωσε τις ελπίδες χιλιάδων συμπολιτών μας καθώς τελικά στην πράξη αποδείχτηκε πως οι προεκλογικές εξαγγελίες του πρωθυπουργού (το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης στις πρώτες εκλογές αλλά και το παράλληλο πρόγραμμα στις δεύτερες) αποδείχτηκαν πομφόλυγες και επικοινωνιακά τεχνάσματα για να κατακτηθεί η εξουσία.
Ακόμα και σήμερα, ένα χρόνο συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ, δεν έχουν συνειδητοποιήσει πως πρέπει να κυβερνήσουν, να εφαρμόσουν πολιτικές που θα βοηθήσουν σε μια δικαιότερη ανακατανομή των βαρών, να δημιουργήσουν ένα νέο παραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης με έμφαση στις πλουτοπαραγωγικές πηγές του τόπου μας, να ενισχύσουν την επιχειρηματικότητα μέσα από ένα δικαιότερο, απλούστερο και σταθερό φορολογικό σύστημα, να πατάξουν τη διαφθορά, τη γραφειοκρατία, το ανεξέλεγκτο κράτος, και να διασφαλίσουν εργασιακά κεκτημένα ( σύνταξη και ασφαλιστικό). Η κοινωνία τους ψήφισε γιατί προσδοκούσε σε μια δικαιότερη και αντιμνημονιακή πολιτική και τελικά βρήκε τους εκφραστές της πιο φιλελεύθερης μνημονιακής συγκυβέρνησης.
Το ΠΑΣΟΚ με την Δημοκρατική Συμπαράταξη πως την βλέπετε; Άλλαξε κάτι στο ΠΑΣΟΚ;
Η συνεργασία ΠΑΣΟΚ- ΔΗΜΑΡ καταρχήν έχει θετικό πρόσημο και σαφώς δημιουργεί νέα δεδομένα στο χώρο της κεντροαριστεράς στην Ελλάδα. Όμως απαιτούνται ακόμα πολλές δομικές αλλαγές, γιατί όχι και ριζικές ανατροπές για να πεισθεί η κοινωνία πως κάτι έχει αλλάξει. Το ζητούμενο δεν είναι μια νέα ονοματοθεσία, ένα rebranding για να μιλήσουμε με όρους marketing, αλλά η ύπαρξη ενός πολιτικού λόγου που θα απαντά στις σύγχρονες κοινωνικές προκλήσεις και θα προτείνει βιώσιμες λύσεις στα δομικά και δημοσιονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα μας.
Είναι αδήριτη η ανάγκη για τη δημιουργία ενός νέου πολιτικού συνασπισμού που θα εκφράζει τις αξίες της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας και θα διέπεται από τις αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης και δημοκρατίας. Ένας ισχυρός νικηφόρος συνασπισμός με όλες τις υγιείς δυνάμεις της κεντροαριστεράς στο πλαίσιο μιας προγραμματικής συμφωνίας και χρονικό ορίζοντα διεξόδου της χώρας μας από την κρίση.
Άλλωστε, σήμερα κρίνεται περισσότερο από πότε αναγκαία η ύπαρξη μιας ισχυρής ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας ως αντίπαλο δέος στις απαράδεκτες πολιτικές λιτότητας που επιβάλλονται από τις σημερινές κυρίαρχες δυνάμεις του σκληρού νεοφιλελευθερισμού αλλά και τις εθνικιστικές κορώνες ακροδεξιών σχηματισμών που καταλαμβάνουν όλο και περισσότερο χώρο στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή. Επομένως, η Δημοκρατική Συμπαράταξη αποτελεί μια πρώτη σοβαρή προσπάθεια για την οικοδόμηση μιας ισχυρής κεντροαριστερής παράταξης στην Ελλάδα της κρίσης και της πολιτικής τελμάτωσης.
Η χώρα πέραν των άλλων αντιμετωπίζει ως μείζον πρόβλημα το προσφυγικό. Είναι προς τη σωστή κατεύθυνση η πολιτική της κυβέρνησης;
Σαφώς το προσφυγικό δεν είναι ευθύνη της κυβέρνησης για να είμαστε δίκαιοι. Αποτελεί ένα διεθνές πρόβλημα με πολλαπλούς αποδέκτες, όπου η χώρα μας έχει τη μικρότερη ευθύνη σε σχέση με το εύρος του προβλήματος. Παρόλα αυτά οι Έλληνες αποδείξαμε για άλλη μια φορά πόσο ανθρωπιστές και αλληλέγγυοι είμαστε, ακόμα και σε μια πολύ δύσκολη για εμάς χρονική περίοδο.
Στα αδιέξοδα του προσφυγικού/ μεταναστευτικού προβλήματος φέρει μεγάλες ευθύνες η ίδια η ΕΕ, με την αρχικά άκαμπτη στάση της, το αναποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο με τη Συνθήκη του Δουβλίνου ΙΙ, και την απουσία μιας ολοκληρωμένης και αποτελεσματικής πολιτικής διαφύλαξης των ευρωπαϊκών συνόρων, όπου αναδεικνύεται ακόμα μια παθογένεια της ευρωπαϊκής οικογένειας σε σχέση με τη συλλογική της λειτουργία. Η Ευρώπη οφείλει να αναπροσαρμόσει τις πολιτικές της με στόχο την αντιμετώπιση του προβλήματος και όχι να νίπτει τα χείρας της ως Πόντιος Πιλάτος, ρίχνοντας όλο το ανάθεμα στην Ελλάδα και απειλώντας με αποβολή από τη ζώνη Σένγκεν. Δυστυχώς, έχει ανοίξει το κουτί της Πανδώρας για την ΕΕ και θα πρέπει οι Ευρωπαίοι ηγέτες να αναθεωρήσουν πολιτικές που αντί να ενισχύουν την Ενωμένη Ευρώπη την αποδυναμώνουν. Ας μην υποτιμούμε όμως το ρόλο της Τουρκίας στην προώθηση των προσφύγων στη χώρα μας. Η γείτονα χώρα φέρει εξίσου μεγάλες ευθύνες στο δράμα αλλά και στο μείζον κοινωνικό, ανθρωπιστικό και πολιτικό ζήτημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας το τελευταίο διάστημα. Είναι και αυτή μια διάσταση της εξωτερικής μας πολιτικής που συναρτάτε με όσα προανέφερα για την «ευρωπαϊκή οικογένεια».
Αυτό δεν σημαίνει όμως πως δίνω στην κυβέρνηση άφεση αμαρτιών. Θεωρώ πως στην προσφυγική λαίλαπα δεν λειτούργησε εξαρχής με σχέδιο, αποτελεσματικότητα και αποφασιστικότητα. Ακόμα και η παραμονή μιας υπουργού, της γνωστής κας Τασίας, που προκαλούσε την κοινωνία με τις δηλώσεις της χωρίς να δίνει λύσεις στο πρόβλημα, ήταν ένα πολιτικό λάθος του πρωθυπουργού. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο πως με την αλλαγή της ηγεσίας στο υπουργείο μεταναστευτικής πολιτικής, άρχισε να διαφαίνεται μια καλύτερη οργάνωση στην αντιμετώπιση ενός φαινομένου που ξαναλέω μας ξεπερνά ως χώρα, ως κυβέρνηση, ως πολίτες. Απλά το προσφυγικό κατέδειξε για άλλη μια φορά τη γύμνια της κυβέρνησης και την αναποτελεσματικότητα του κρατικού μηχανισμού στη διαχείριση μιας μεγάλης κρίσης.
Να ρθούμε στα πιο δικά μας… Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου πως βαδίζει;
Προσπαθεί να βρει το βηματισμό της μέσα σε ένα ασταθές οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον, με λιγοστούς ιδίους πόρους, με ένα ΕΣΠΑ να ολοκληρώνεται , με συρρικνωμένες αρμοδιότητες και με ένα αντιαναπτυξιακό θεσμικό πλαίσιο . Ουσιαστικά, η νέα περιφερειακή αρχή αντιμετωπίζει πλέον εκ των έσω αυτά που ζήσαμε και εμείς κατά την περίοδο της δικής μας διοίκησης (2011-2014).
Ένας ατελής και αδύναμος θεσμός, η περιφερειακή αυτοδιοίκηση, δυστυχώς δεν μπορεί να δώσει λύσεις στα τοπικά και περιφερειακά προβλήματα καθώς προσκρούει συνεχώς στην απουσία ουσιαστικών αρμοδιοτήτων και πόρων. Ήταν και συνεχίζει να είναι ένα πάγιο ζητούμενο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕνΠΕ). Αν υπάρχει έστω και μια ελπίδα να ξεφύγει η χώρα μας από την κρίση, θα πρέπει το κράτος να επιτέλους να αποκεντρώσει σημαντικές αρμοδιότητες στις περιφέρειες με τους αντίστοιχους πόρους καθώς η κοινωνική συνοχή και η οικονομική σύγκλιση μπορεί να επιτευχθεί μέσα από ένα κράτος με ισχυρές περιφέρειες και δήμους.
Το μοντέλο των ισχυρών περιφερειών της Ισπανίας αλλά και άλλων ευρωπαϊκών κρατών θα πρέπει να είναι η στόχευση της κυβέρνησης αλλά και όλων των δημοκρατικών κομμάτων στο πλαίσιο της αναθεώρησης του Καλλικράτη. Είναι καιρός πλέον να κάνουμε την υπέρβαση και να ξεκαθαρίσουμε ποιο διοικητικό μοντέλο θέλουμε ως χώρα. Αλλιώς, τολμώ να πω πως θα πρέπει να καταργηθεί ο θεσμός της αιρετής περιφέρειας. Καθαρές κουβέντες και ξεκάθαρο τοπίο. Τα ημίμετρα και οι μεσοβέζικες πολιτικές πρέπει να αποτελέσουν παρελθόν για τη χώρα μας. Απαιτείται ένας ξεκάθαρος οδικός χάρτης για το διοικητικό μοντέλο της χώρας μας που θα ξεκαθαρίζει το ρόλο και τις αρμοδιότητες των διαφορετικών επιπέδων διοίκησης αφού πρώτα απαντήσουμε ως χώρα τι μοντέλο θέλουμε: συγκεντρωτικό ή αποκεντρωμένο;
Την τουριστική πολιτική της περιφέρειας πως την κρίνετε;
Νιώθω δικαιωμένη καθώς βλέπω να συνεχίζεται μια πολιτική που σε γενικές γραμμές συνάδει με τη στρατηγική που εφάρμοσα ως αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού. Είναι θετικό το γεγονός πως ο περιφερειάρχης έχει δεσμευτεί να διαθέσει αρκετούς πόρους στην τουριστική πολιτική της περιφέρειας καθώς γνωρίζουμε πως ο τουρισμός αποτελεί την ατμομηχανή της οικονομίας των νησιών μας. Άλλωστε, μέσα από το νέο ΕΣΠΑ θα υπάρχουν δυνατότητες χρηματοδότησης νέων πολιτικών που συνάδουν με την έξυπνη εξειδίκευση και την καινοτομία στο παραγωγικό μοντέλο των νησιών και άρα στον τουρισμό, γεγονός που θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας αν αξιοποιηθούν σωστά.
Ο τουρισμός αποτελεί την κορωνίδα της αναπτυξιακής στρατηγικής της περιφέρειας Ν.Αιγαίου, και για αυτό και εμείς ως μείζονα αντιπολίτευση του περιφερειακού συμβουλίου, θα επικροτούμε κάθε δράση που θεωρούμε πως στηρίζει την τουριστική πολιτική των νησιών μας. Άλλωστε, έχουμε αποδείξει από την πρώτη μέρα της θητείας της νέας περιφερειακής αρχής πως ο τουρισμός αποτελεί για εμάς ένα πεδίο συνεργασίας και συλλογικής προσπάθειας και όχι ένα πεδίο συγκρούσεων και στείρων αντιπαραθέσεων. Στηρίζουμε και επικροτούμε ότι θεωρούμε πως είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και παρεμβαίνουμε σε ότι θεωρούμε πως δεν είναι προς όφελος των νησιών μας.
Από την έντονη πολιτική δράση στην ηρεμία… Πως είναι αλήθεια η ζωή χωρίς “οφίτσια”;
Η ζωή μου είναι πάντα γεμάτη γιατί είμαι ένα δημιουργικός και ανήσυχος άνθρωπος. Συνεχίζω να δραστηριοποιούμαι κάνοντας πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα εκ των οποίων κάποια αφορούν στην προσωπική μου εξέλιξη και αυτοπραγμάτωση, όπως η εκπόνηση ενός διδακτορικού. Σχεδιάζω όμως και άλλα σημαντικά πράγματα συλλογικού χαρακτήρα, τα οποία εν καιρώ θα δημοσιοποιηθούν.
Η θητεία μου ως αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού, Ευρωπαϊκών Θεσμών και Διεθνών Συνεργασιών, ήταν πολύ σύντομη, διήρκησε ουσιαστικά 16 μήνες και έτσι δεν μπορώ να πω πως νιώθω εθισμένη από τα ‘οφίτσια΄, ούτε έχω κάποιο σύνδρομο στέρησης. Η πεμπτουσία της ζωής για μένα είναι ο Σκοπός και όχι το Μέσο και υπό αυτό το πρίσμα ο πολιτικός τίτλος αποτελεί ένα μέσο για να εφαρμόσω πολιτικές και δράσεις ωφέλιμες για τον τόπο μας.
Νιώθω απόλυτα ικανοποιημένη γιατί κατάφερα, μέσα σε μια βραχύβια θητεία και με πολλές αντιξοότητες, να αφήσω το αποτύπωμα μου με την παραγωγή ενός σημαντικού έργου, το οποίο αποδέχονται φίλοι και εχθροί. Αυτό με δικαιώνει και μου δίνει δύναμη να συνεχίζω να παλεύω για τα νησιά μας και μέσα από τη θέση της περιφερειακής συμβούλου, την οποία τιμώ και προασπίζομαι. Δράττομαι της ευκαιρίας ευχαριστήσω τον τ.περιφερειάρχη, Γιάννη Μαχαιρίδη που μου έδωσε την ευκαιρία να υπηρετήσω τον τόπο μου ως μέλος της παράταξης «Ν.Αιγαίο- Αρχιπέλαγος Δημιουργίας» και σαφώς τους συμπολίτες/σες μας που με τίμησαν με τη ψήφο τους και στις δυο μου υποψηφιότητες, το 2010 και το 2014.
Θα ήθελα και ένα τελευταίο σχόλιο για την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση της Δωδεκανήσου… Σας ικανοποιεί;
Θα περίμενα τους κυβερνητικούς κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους του Νομού μας να είναι πιο μάχιμοι, πιο διεκδικητικοί και πιο ειλικρινείς. Επειδή γνωριζόμαστε όλοι μεταξύ μας σε αυτόν τον τόπο και μάλιστα με τους κκ Σαντορινιό και Γάκη, είμαστε προσωπικοί φίλοι, είχα την αξίωση να πουν ένα Mea Culpa. Περίμενα από ιδεολόγους και στρατευμένους αριστερούς να έχουν “αρετήν και τόλμην” και κατά την άσκηση της εξουσίας. Στη θεωρία οι ανατροπές είναι εύκολες, στην πράξη όμως αποδεικνύονται πομφόλυγες.