Στο χώρο των θεωριών της λήψης απόφασης (decision- making theories), των θεωριών δηλ. που μελετούν τους τρόπους και τις διαδικασίες που λαμβάνονται οι πολιτικές αποφάσεις, έχει αποδειχθεί πλέον πως σημαντικό ρόλο παίζει η προσωπικότητα του ηγέτη στη διαμόρφωση της Ιστορίας.
Στο βαθμό που οι αρχηγοί των κρατών αποτελούν τους κινητήριους άξονες της διεθνούς ζωής μιας χώρας, σε πολύ μεγάλο βαθμό το είδος των αποφάσεων που λαμβάνουν εξαρτάται από την ιδιοσυγκρασία τους και τις πεποιθήσεις τους καθώς οι αποφάσεις που λαμβάνει ο ηγέτης εξαρτώνται από την κοσμοθεωρία του, δηλ τα φιλοσοφικά και ιδεολογικά πιστεύω που διαμορφώνουν την προσωπικότητα του. Ως τούτου, οι κρίσιμες αποφάσεις ενός ηγέτη ορμώνται από την αντίληψη που έχει διαμορφώσει για τα γεγονότα και όχι από τα πραγματικά γεγονότα.
Μια άλλη σημαντική παράμετρο στη λήψη απόφασης ενός ηγέτη , είναι το γνωστικό του στυλ, με το οποίο ουσιαστικά η ηγετική προσωπικότητα έρχεται σε επαφή αλλά και αλληλεπίδραση με όλο το πλέγμα των ανθρώπων που τον περιβάλλουν, τον μικρό πυρήνα των ανθρώπων που βρίσκονται κοντά του από επιλογή. Αυτό που κοινώς αποκαλούμε το περιβάλλον του ηγέτη.
Η κοσμοθεωρία σε συνάρτηση με το γνωστικό στυλ του ηγέτη , δηλ. το περιβάλλον του αποτελούν τις μεταβλητές απ´ όπου μπορεί κανείς να προβλέψει τις εξελίξεις σε σημαντικά γεγονότα που καθορίζουν την πορεία μιας χώρας. Εν προκειμένω, στο μικροσκόπιο μπαίνει η προσωπικότητα του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα, λόγω των σημαντικών αποφάσεων που πρέπει να λάβει άμεσα για τη χώρα μας, αποφάσεις που θα καθορίσουν τη μελλοντική της εξέλιξη και τη θέση της στο ευρωπαϊκό και διεθνές πολιτικό σύστημα .
Ο Αλέξης Τσίπρας, ο νεότερος πρωθυπουργός της Ελλάδας, κατά γενική ομολογία αποτελεί μια ιδιαίτερη προσωπικότητα, χαρισματική θα τολμούσαμε να πούμε, με μεγάλα επικοινωνιακά χαρίσματα και μεθοδικότητα. Παρακολουθώντας την προσωπική του πορεία , διαπιστώνουμε πως είναι ένας στρατηγικός παίχτης καθώς ο δρόμος για την κορυφή δεν του χαρίστηκε λόγω καταγωγής , όπως συνήθως συμβαίνει στη χώρα μας , αλλά προέκυψε από σωστές, ενίοτε μακιαβελικές κινήσεις και μια σταθερή επικοινωνιακή στρατηγική που όχι μόνο του χάρισε την πρωθυπουργία της χώρας αλλά τον κατέταξε διεθνώς στους πιο δημοφιλείς πολιτικούς.
Η αντιμνημονιακή του ρητορική, η οποία το 2012 φάνταζε για την πλειοψηφία του ελληνικού λαού ανεδαφική, σε συνάρτηση με την πειθώ του για πλήρης ανατροπή του σύγχρονου ευρωπαϊκού γίγνεσθαι μετά από τρία χρόνια , το 2015 του χάρισε την πρωθυπουργία της χώρας, κερδίζοντας οχι μόνο τους παραδοσιακούς αριστερούς ψηφοφόρους αλλά και μεγάλη μερίδα συντηρητικών ψηφοφόρων. Σαφώς δεν είναι του παρόντος να αναλύσουμε και άλλες σημαντικές παραμέτρους αυτής της νίκης όπως είναι τα λάθη της προηγούμενης κυβέρνησης και η λανθασμένη προεκλογική επικοινωνιακή στρατηγική του Α. Σαμάρα.
Ο Αλ. Τσίπρας, στο πρώτο διάστημα της διακυβέρνησης του έγινε το νέο σύμβολο της Αριστεράς, ο νέος ηγέτης της Ελλάδας που θα άλλαζε το ρου της ευρωπαϊκής ιστορίας . Ας μη ξεχνάμε πως στις πρώτες διαπραγματεύσεις, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να κινητοποιήσει όχι μόνο μεγάλη μερίδα του ελληνικού λαού και να την οδηγήσει και πάλι στις πλατείες, αλλά και απλούς πολίτες διαφορετικών εθνικοτήτων που στήριζαν την ελληνική κυβέρνηση με τη συμμετοχή τους σε διαδηλώσεις ανά την υφήλιο… Ένα φαινόμενο εντυπωσιακό σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται ως η εποχή του “καναπέ” και του ατομικισμού
Όμως στην πορεία, μετά από μια διαπραγματευτική Οδύσσεια 100 και κάτι ημερών, με τις διάφορες παλινωδίες της κυβέρνησης, τις λάθος κινήσεις και τακτικισμούς σε επίπεδο διαπραγμάτευσης , την πολυγλωσσία των υπουργών και βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, ο αέρας της αλλαγής που έδειχνε να φέρνει η νέα κυβέρνηση άρχισε σιγά σιγά να ξεφουσκώνει. Η επαναστατική ρητορική του πρωθυπουργού άρχισε να ξεθωριάζει και να χρησιμοποιείται επιλεκτικά μόνο για εσωτερική κατανάλωση, με αποτέλεσμα να αρχίσει να αμφισβητείται από μεγάλο ποσοστό του ελληνικού λαού. Η εικόνα του επαναστάτη που θα άλλαζε την Ευρώπη μετασχηματίστηκε τελικά στον πολιτικό που θα μείνει στην ιστορία από τις αποφάσεις που καλείται να πάρει άμεσα για το μέλλον της Ελλάδας και την πορεία της στο ευρωπαϊκό και διεθνές σύστημα.
Ο πολυμήχανος και λαοπλάνος Οδυσσέας με το κλειστό του περιβάλλον, βρέθηκαν ξαφνικά στριμωγμένοι στις συμπληγάδες των δανειστών – εταίρων, με τους οποίους δεν μπόρεσαν τελικά να βρουν σταθερά σημεία επικοινωνίας , γεγονός που δυναμίτισε όλο το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων και οδήγησε και τους πιο φιλικούς προς τη χώρα μας εταίρους να μιλάνε πλέον εύκολα για ενδεχόμενο GREXIT θεωρώντας το ως μια λύση.
Στη συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία όπου η ελληνική οικονομία έχει φθάσει στο σημείο μηδέν και ο ελληνικός λαός στα όρια της φτωχοποίησης , ο Αλ.Τσιπρας καλείται να πάρει τις σοβαρότερες αποφάσεις της μεταπολιτευτικής περιόδου για την πορεία της Ελλάδας. Το διακύβευμα αφορά στην Ευρωπαϊκή πορεία της χώρας μας όμως με τίμημα την πλήρη υποταγή στους όρους των εταίρων μας ή τη ρήξη και την έξοδο μας από την ευρωζώνη και κατ´ επέκταση από την ΕΕ με ολέθριες συνέπειες για τη χώρα μας σε όλα τα επίπεδα.
Την ώρα της κρίσης τα βλέμματα της διεθνούς κοινότητας και του ελληνικού λαού είναι στραμμένα στον Αλ. Τσίπρα καθώς είναι αυτός που μετά την κορύφωση του δράματος θα δώσει τη λύτρωση . Πολλοί είναι αυτοί που θεωρούν πως στο τέλος ο Έλληνας πρωθυπουργός θα υποχωρήσει και με έξυπνους τακτικισμούς θα καταφέρει να διατηρηθεί στην εξουσία, είτε πείθοντας την αριστερή του πλατφόρμα , είτε ζητώντας στήριξη από άλλες κοινοβουλευτικές ομάδες προκειμένου να περάσει τη νέα συμφωνία. Όμως δεν είναι και λίγοι αυτοί που πιστεύουν πως τελικά ο Αλ. Τσίπρας δεν θα υποχωρήσει στις πιέσεις των δανειστών και θα απευθυνθεί στον ελληνικό λαό , είτε μέσω δημοψηφίσματος είτε μέσω εκλογών για τα επόμενα του βήματα.
Ο ίδιος συνεχώς θολώνει τα νερά καθώς αναπτύσσει αντικρουόμενες ρητορικές ανάλογα με το ακροατήριο του, ενίοτε λέγοντας πως η συμφωνία είναι προ των πυλών και άλλωστε διαρρηγνύοντας τα ιμάτια του πως δεν θα υπερβεί τις κόκκινες γραμμές που έχει θέσει επικαλούμενος τη νωπή λαϊκή εντολή που έλαβε τον Ιανουάριο του 2015.
Ποια θα είναι η απόφαση που θα κρίνει την μελλοντική πορεία της Ελλάδας; Μια απόφαση δύσκολη καθώς καμιά επιλογή δεν είναι στρωμένη με ροδοπέταλα. Μια απόφαση που σίγουρα θα συγκρουστεί μεταξύ της ριζοσπαστικής επαναστατικής κοσμοθεωρίας του Αλ.Τσιπρα και της σκληρής πραγματικότητας με τα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί από λάθους χειρισμούς (εχθρικό διεθνές περιβάλλον, οικονομική ασφυξία, απουσία συμμαχιών και εξεύρεσης πόρων). Μια απόφαση που σίγουρα θα συνδιαμορφωθεί και από την αλληλεπίδραση με τον κλειστό πυρήνα των συνεργατών του, τη γνωστή τριπλέτα που αποτελείται από τον δογματικό αριστερό Αλ. Φλαμπουράρη που κατά πολλούς αποτελεί και τον πνευματικό του πατέρα, τον σκληροπυρηνικό Ν.Παππα και τον κολλητό του Γ.Σακελλαρίδη. Μια απόφαση που όμως σε κάθε περίπτωση θα αφήσει στην Ιστορία τον Αλ. Τσίπρα.
Τελικά τι θα πράξει ο Έλληνας πρωθυπουργός; Πως θα αντιμετωπίσει τους Λαιστρυγόνες και τους Κύκλωπες, την πλανεύτρα Κίρκη και όλα τα εμπόδια που συναντάει στο δρόμο του για φθάσει στην Ιθάκη; Σε ποια Ιθάκη; Στην Ιθάκη που αυτός έπλασε μέσα από την κοσμοθεωρία του και τις αριστερές του πεποιθήσεις ή στην Ιθάκη που διαμορφώνει η σύγχρονη πραγματικότητα; Θα αποφασίσει με βάση τα αντικειμενικά γεγονότα ´η με γνώμονα τα ιδεολογήματα του και την εικόνα που έχει διαμορφώσει ο ίδιος για τον κόσμο; Στο δια ταύτα , τελικά θα συμβιβαστεί ή θα κηρύξει τον πόλεμο στο υπάρχον ευρωπαϊκό σύστημα θεωρώντας τον εαυτό του πράγματι το νέο Τσε Γκεβάρα της Ευρώπης;
Το μόνο σίγουρο είναι πως η τελική απόφαση θα είναι το προϊόν της σύγκρουσης μεταξύ των αριστερών ιδεολογημάτων του πρωθυπουργού και των συνεργατών του με την αστική του ανατροφή που πήρε από την οικογένεια του και τη θεμιτή του φιλοδοξία για παραμονή στην εξουσία. Όπως διαμορφώθηκαν οι συνθήκες κανείς δεν θα ήθελε να βρίσκεται στη θέση του Αλ. Τσίπρα . Κάθε μέρα που περνάει δυσχεραίνει τη θέση του καθώς ο ίδιος αυτοπαγιδεύτηκε στα επικοινωνιακά του τεχνάσματα και στην αμφίρροπη στάση του κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης με τους εταίρους. Η στάση του απέδειξε τελικά μια αναντιστοιχία λόγου και πράξης. Απέδειξε ανετοιμότητα, έλλειψη εμπειρίας στις διαπραγματεύσεις και αδυναμία ελέγχου των υπουργών και της κοινοβουλευτικής του ομάδας.
Σίγουρα όμως ο Αλ. Τσίπρας δεν είναι τυχαίος πολιτικός παίχτης και ως εκ τούτου μπορούμε ακόμα να ελπίζουμε πως οι αποφάσεις του δεν θα παρθούν ορμώμενες από το γνωστό ελληνικό μεγαλοϊδεατισμό και την αριστερή επαναστατική ρητορική, αλλά θα είναι με γνώμονα τη σύνεση και τον πολιτικό ρεαλισμό για το καλό της χώρας μας και του ελληνικού λαού. Καιρός είναι να μάθει ο Έλληνας πρωθυπουργός πως η πολιτική δεν είναι η πράξη του ιδεατού αλλά η πράξη του εφικτού και η διαδικασία επιλογής μεταξύ του δυσάρεστου και του ολέθριου. Αγωνιούμε να δούμε πως αντιλαμβάνεται ο Αλ. Τσίπρας το εφικτό και το ολέθριο.