Ο τουρισμός αποτελεί αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο πλουτοπαραγωγικό κεφάλαιο της χώρας μας και ειδικότερα για τα νησιά του Αιγαίου. Άλλωστε, η Ρόδος είναι από τους πρώτους τουριστικούς προορισμούς της χώρας μας καθώς οι πρώτοι επισκέπτες ήλθαν κατά τη δεκαετία του ’50.
Εμπνευσμένοι πολιτικοί και εκπρόσωποι των παραγωγικών τάξεων του νησιού, όταν ξεκίνησε ο τουρισμός ως μια παραγωγική δραστηριότητα του νησιού, μεταξύ των άλλων πολιτικών τους επιλογών, δημιούργησαν την πρώτη τουριστική σχολή, την Ανωτέρα Σχολή Τουριστικής Εκπαίδευσης Ρόδου, γνωστή σε όλους μας ως ΑΣΤΕΡ.
Η ίδρυση της ΑΣΤΕΡ στη Ρόδο το 1956 ήταν αποτέλεσμα μιας πολιτικής πρότασης του τότε Δημάρχου Ρόδου Μιχαήλ Πετρίδη, του τότε γενικού διοικητή Νικολάου Μαυρή και των μελών της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου προς το υπουργείο Συντονισμού και τον ΕΟΤ. Το αίτημα έγινε αποδεκτό και έτσι ιδρύθηκε η ΑΣΤΕΡ. Η συλλογικότητα και η σύμπνοια των τότε τοπικών αρχών απέδωσαν καρπούς και η λειτουργία της ΑΣΤΕΡ είναι εμβληματική για τη Ρόδο, όχι μόνο σε επίπεδο συμβολισμών αλλά κυρίως για την ποιότητα των παρεχομένων εκπαιδευτικών υπηρεσιών της ταυτίζοντας την με την εκπαιδευτική τουριστική πολιτική στην Ελλάδα. Η σημειολογία της διασύνδεσης της τουριστικής παραγωγικής διαδικασίας με την επένδυση στο ανθρωπινό κεφάλαιο, μέσω της τεχνοκρατικής εκπαίδευσης, καταδεικνύει τη σοβαρότητα στο σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων για την ισόρροπη ανάπτυξη του τουρισμού στον τόπο μας.
Σήμερα, 61 χρόνια μετά και έπειτα από αρκετές αλλαγές ως προς το θεσμικό πλαίσιο για τη λειτουργία της σχολής, η ΑΣΤΕΡ βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή καθώς πλέον τα φαινόμενα εγκατάλειψης είναι εμφανή και η δυσλειτουργία της αποτυπώνεται τόσο στην εικόνα των ιστορικών εγκαταστάσεων της, όσο και στις σοβαρότατες ελλείψεις που έχει σε επίπεδο υλικοτεχνικής υποδομής και στελεχιακού δυναμικού. Υπενθυμίζω πως η ΑΣΤΕΡ ανήκει στο Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού απ’ όπου και χρηματοδοτείται και είναι άγνωστο ποιο είναι το ετήσιο κόστος λειτουργίας της σχολής και που ανάγκασε τη διοίκηση της να σταματήσει τη λειτουργία του οικοτροφείου της !..
Στο πλαίσιο της ημερίδας που συνδιοργανώθηκε στις 2 Ιουνίου 2017 από το Σύλλογο Εκπαιδευτικού Προσωπικού της ΑΣΤΕΡ, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου ( τμήμα Οικονομικής Διοίκησης και Τουρισμού) και το Οικονομικό Επιμελητήριο Δωδεκανήσου, στην αίθουσα συνεδριάσεων του ΕΒΕΔ στη Ρόδο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον μεταξύ άλλων είχε η εισήγηση του Εμ.Κασέρη ( καθηγητής και πρόεδρος του Συλλόγου του Εκπαιδευτικού Προσωπικού της ΑΣΤΕΡ)με θέμα « Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της ΑΣΤΕΡ» καθώς και τα αποτελέσματα της έρευνας με αντικείμενο « Τουριστική εκπαίδευση και Αγορά Εργασίας στη Ρόδο». ( Πηγή: Έρευνα Εργαστηρίου Κοινωνιολογίας και Εργασίας, ερευνήτρια Καλογραία Μαρία, 2016)
Τα ευρήματα της έρευνας που ήταν πολύ σημαντικά, όμως θα σταθώ σε αυτά που αφορούν στους φοιτητές της Σχολής, οι οποίοι ζητούν να αυξηθούν τα εργαστηριακά μαθήματα, να γίνει αλλαγή στο οδηγό σπουδών και πρότειναν περισσότερη πρακτική άσκηση. Μάλιστα, το 53% των ερωτηθέντων θεωρεί πως το πρόγραμμα σπουδών της Σχολής ανταποκρίνεται με μέτριο τρόπο στις πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Το διακύβευμα αφορούσε στο μέλλον της ΑΣΤΕΡ και την κραυγή αγωνίας που εκπέμπουν πλέον τόσο το εκπαιδευτικό προσωπικό όσο και οι ίδιοι οι φοιτητές, ζητώντας τα αυτονόητα όταν εισάγονται στη σχολή με υψηλές βάσεις . Επιγραμματικά αναφέρω κάποια απ’ αυτά:
- Δυνατότητα των φοιτητών να εισάγονται σε μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών
- Προνόμια που έχουν φοιτητές άλλων εκπαιδευτηρίων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα έπρεπε να μην υπάρχουν(δελτίο φοιτητικού εισιτηρίου, εστία κ.α.).
- Συμμετοχή της Σχολής στο πρόγραμμα Erasmus για τη συνεργασία τους με άλλα ευρωπαϊκά πανεπιστημιακά ιδρύματα και Σχολές
- Εξειδικευμένο εκπαιδευτικό προσωπικό
- Βιβλία, λειτουργία εργαστηρίων, εποπτικό υλικό (Βίντεο προβολείς κα).
Εν κατακλείδι, η πρόταση που έχει κερδίσει έδαφος και υποστηρίχθηκε από τα σύνολο των παρευρισκομένων στην ημερίδα για την εύρυθμη λειτουργία της Σχολής , είναι η εξής:
- Να γίνει η ΑΣΤΕΡ τριτοβάθμια και είτε να ενταχθεί στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου ως Σχολή Τουριστικής Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου προσλαμβάνοντας μέλη ΔΕΠ και αξιοποιώντας τον θεσμό των επισκεπτών καθηγητών ενδοπανεπιστημιακά με τη Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας της Χίου, είτε να γίνει ΑΤΕΙ και να λειτουργήσει μαζί με την αντίστοιχη της Κρήτης κάτω από ένα ΤΕΙ.
- Να έχει τα βασικά τμήματα (Σπουδών ξενοδοχείων /φιλοξενίας (Hotel Management), Διαχείρισης Επισιτιστικών ( F&B Management), Διοργάνωσης Εκδηλώσεων ( Event Management) και Διαχείριση Ταξιδιού ( Travel & Tourism Management)), τα οποία θα υποστηρίζουν τις διεθνώς τυποποιημένες κατευθύνσεις Τουριστικής Εκπαίδευσης.
- Να διατηρήσει τον Τεχνοκρατικό και βιωματικό της χαρακτήρα και θα πρέπει να διασυνδεθεί περισσότερο με την αγορά εργασίας.
Όμως αυτό που υπερτονίστηκε και αποτέλεσε πρόταση της υπογράφουσας, αποτελεί τη συστράτευση όλων των τοπικών αρχών και φορέων της Ρόδου και της Περιφέρειας Ν.Αιγαίου με τη δημιουργία κοινού μετώπου με σκοπό την δημιουργία ενός ισχυρού διεκδικητικού πλαισίου για το μέλλον της Σχολής και την υπογραφή ενός Πρωτοκόλλου Συνεργασίας ( MoU) το οποίο θα δεσμεύει όλους τους αρμόδιους φορείς. Να θυμίσω πως και στο παρελθόν είχε ξεκινήσει μια αντίστοιχη πράξη με πρωτοβουλία του τότε υπουργού Γ.Νικητιάδη που όμως λόγω πολιτικών αλλαγών δεν πρόλαβε να τελεσφορήσει καθώς σε αυτόν τον τόπο έχει αποδειχθεί πως ως επί το πλείστον οτιδήποτε έχει θετικό πρόσημο καταργείται από την επόμενη διοίκηση ( σαφώς και υπάρχουν και οι φωτεινές εξαιρέσεις).
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι αποδοχή μιας κοινής πρότασης απ’ όλους τους εμπλεκομένους τοπικούς και περιφερειακούς φορείς και αρχές και κυρίως η πολιτική βούληση της αρμόδιας υπουργού Τουρισμού κ. Ε. Κουντουρά να αναλάβει την πολιτική ευθύνη για την υλοποίηση αυτής της πρότασης, η οποία είναι αποδεχτεί από την πλειοψηφία της τοπικής κοινωνίας.
Μια αποτελεσματική εκπαιδευτική πολιτική σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο προϋποθέτει την ανάπτυξη ενός πλαισίου δράσεων που θα συμβάλουν στην αναβάθμιση της Σχολής, όπως:
1ο) Να έλθει ως θέμα συζήτησης στο Περιφερειακό Συμβούλιο το μέλλον της ΑΣΤΕΡ και ο ρόλος της ΠΝΑ στην ευρύτερη εκπαιδευτική τουριστική πολιτική στο Νότιο Αιγαίο
2ο) Να αναλάβει η ΠΝΑ την ανακαίνιση των κτιρίων μέσα από Προγραμματικές Συμβάσεις και με πόρους είτε από το ΕΣΠΑ είτε από ιδίους πόρους ( εκπόνηση σχετικών μελετών, κλπ). Ήταν μια πρωτοβουλία που είχε ξεκινήσει από την προηγούμενη περιφερειακή αρχή του Γ.Μαχαρίδη που όμως δεν πρόλαβε να προχωρήσει.
3ο) Να δημιουργηθεί μηχανισμός διασύνδεσης των αποφοίτων της ΑΣΤΕΡ με την αγορά εργασίας και συστηματική επιμόρφωση μετά τη σχολή από τις δομές δια βίου εκπαίδευσης της περιοχής μας ( ΙΕΚ, ΚΕΚ, ΣΕΤΕ, κα)
Τέλος, για μια αποτελεσματικότερη Εκπαιδευτική Περιφερειακή Τουριστική Πολιτική θα πρέπει να γίνουν τα εξής:
- Αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και πόρων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο αρμοδιοτήτων που αφορούν σε δράσεις τουριστικής εκπαίδευσης στο πλαίσιο της δια βίου μάθησης
- Εκπόνηση ενός Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης στον τομέα της δια βίου εκπαίδευσης τόσο από την ΠΝΑ όσο και το Δήμο Ρόδου με μεταξύ τους συνέργειες και συνεργασίες με άλλες δομές και με τους παραγωγικούς φορείς της περιοχής
- Αναβάθμιση των παρεχομένων υπηρεσιών κατάρτισης και επιμόρφωσης από πιστοποιημένες εθνικές, περιφερειακές και τοπικές δομές και διασύνδεση με την τοπική αγορά εργασίας ( ΚΕΚ, ΙΕΚ, κλπ) στο πλαίσιο των τουριστικών περιγραμμάτων του ΕΟΠΠΕΠ
- Κοινωνικό Σύμφωνο μεταξύ των τοπικών αρχών με τις παραγωγικές τάξεις των νησιών του Νοτίου Αιγαίου με αντικείμενο τη συνεργασία στο πλαίσιο της προώθησης ανέργων στην τοπική αγορά εργασίας.
Η εκπαιδευτική τουριστική πολιτική αποτελεί ένα πολύ μεγάλο και ουσιώδες κεφάλαιο για την περιοχή μας καθώς μπορεί να συμβάλει στην καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, η δε αναβάθμιση και ανωτατοποίηση της ΑΣΤΕΡ θα πρέπει να είναι στις κυρίαρχες προτεραιότητες της πολιτικής ζωής του τόπου μας καθώς η ιστορική Σχολή αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα κεφάλαια της σύγχρονης ιστορίας της Ρόδου. Η γνώση αποτελεί το όχημα που θα μας βγάλει από την κρίση και αν αφήσουμε την ΑΣΤΕΡ να καταστραφεί, τότε θα διαπράξουμε ένα τεράστιο ιστορικό και πολιτικό έγκλημα.