Εν όψει των επικείμενων ευρωεκλογών στις 26 Μαΐου του 2019, συμμετείχα στην ημερίδα με θέμα το «Παρόν και το Μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόσο στο θεσμικό – πολιτικό επίπεδο όσο και στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής άμυνας και ασφάλειας». Η εκδήλωση διοργανώθηκε από τον Όμιλο ‘Ευρωπαϊκής Έκφρασης’ και την Έδρα Jean Monnet για την Ευρωπαϊκή Δημοσιονομική Διακυβέρνηση και Έλεγχο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας/ Δημήτρης Σκιαδάς.
Το αντικείμενο της εισήγησης μου ήταν «το Μέλλον της ΕΕ ως Παγκόσμιος Παίχτης ( Global Actor) ) μέσα από την οπτική των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών» (Progressive Alliance of Socialists and Democrats, η οποία και δομήθηκε σε 2 επίπεδα:
Στο Α’ Μέρος αναφέρομαι στο τι σημαίνει για την ΕΕ ο ρόλος της ως Παγκόσμιος Παίχτης στο πλαίσιο της παγκόσμιας διακυβέρνησης και πως αυτό μπορεί να εξελιχθεί μετά τις ευρωεκλογές του 2019.
-Στο Β’ Μέρος ανέπτυξα τις θέσεις των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών (Progressive Alliance of Socialists and Democrats) ως προς την εξωτερική πολιτική της ΕΕ, όπως αυτές διαμορφώθηκαν στο συνέδριο του PES στη Λισαβόνα ( 7-8 2018), με έμφαση στο 8ο ψήφισμα για ένα δίκαιο, βιώσιμο, ειρηνικό και ευημερούντα κόσμο. (Fair, sustainable, peaceful and prosperous world
Α’ ΜΕΡΟΣ: EU AS GLOBAL ACTOR: ΜΠΟΡΕΙ Η ΕΕ ΝΑ ΕΔΡΑΙΩΘΕΙ ΣΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ως ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΔΥΝΑΜΗ:
➢ ΛΙΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ
Ως προς το περιβάλλον( εντός και εκτός Ένωσης) μέσα στο οποίο καλούνται να ψηφίσουν οι Ευρωπαίοι πολίτες το 2019.
Η ευρωπαϊκή κρίση συμπληρώνει σχεδόν 10 χρόνια. Ξεκίνησε ως οικονομική, επηρεάζοντας ιδιαίτερα τις χώρες του Νότου, είτε με δημοσιονομικές είτε με χρηματοπιστωτικές εκφάνσεις, αλλά φυσικά με επιπτώσεις στο σύνολο των ευρωπαϊκών κρατών όπου μετεξελίχθηκε σε κοινωνική, σήμερα πλέον και πολιτική. Την κρίση αυτή την διαδέχθηκε η προσφυγική κρίση και οι αυξημένες μεταναστευτικές ροές που εισρέουν στην Ευρώπη και κυρίως οι χιλιάδες πρόσφυγες/μετανάστες που στοιβάζονται στα hot spots στα νησιά του Αιγαίου, που λόγω κακών κυβερνητικών χειρισμών έχουν μετεξελιχθεί σε αποθήκες ψυχών, όπως είναι η Μόρυα στη Λέσβο.
Επιστέγασμα των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Ένωση, είναι οι ριζικές ανακατατάξεις στο πολιτικό της σύστημα καθώς οι παραδοσιακές δυνάμεις και τα κραταιά ιδεολογικά ρεύματα ‘παραχώρησαν’ τη θέση τους στις ακραίες «αντισυστημικές» φωνές του εθνικισμού και του λαϊκισμού, με ερείσματα στις τάσεις του εθνικού απομονωτισμού και της αμφισβήτησης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με τεράστιες προκλήσεις. Οι βασικές αρχές πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε το ευρωπαϊκό εγχείρημα, όπως η αλληλεγγύη, κλονίζονται και αμφισβητούνται.
Σε μια εποχή όπου αμφισβητείται η πολυμέρεια σε όλα τα παγκόσμια θέματα που μπορούν να επηρεάσουν τη ζωή των ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαίων πολιτών, με μονομερείς ενέργειες που παραβιάζουν τις διεθνείς συνθήκες και τους κανόνες, η ΕΕ πρέπει να επικρατήσει στο παγκόσμιο σύστημα ως μια μοναδική οντότητα ήπιας ισχύος ( soft power).
➢ ΤΙ ΕΧΕΙ ΠΕΤΥΧΕΙ Η ΕΕ ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ;
Η Ευρώπη υπήρξε ανέκαθεν παγκόσμιος ηγέτης σε μια σειρά θεμάτων γενικού ενδιαφέροντος και κυρίως στην ανθρωπιστική και αναπτυξιακή βοήθεια.
Όμως μετά τη Συνθήκη της Λισαβόνας αποκτά νομική προσωπικότητα (ιδιότητα την οποία κατείχε μόνο η Ευρωπαϊκή Κοινότητα ) γεγονός που τις δίνει το δικαίωμα να συμμετέχει στη διεθνή συζήτηση για την παγκόσμια διακυβέρνηση. Σε αυτό το πλαίσιο, καλείται η Ευρωπαϊκή Ένωση να διαδραματίσει έναν ιστορικό ρόλο: δημιουργώντας ένα θεσμικό, πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο διαφοροποιημένων εμπειριών διακυβέρνησης και εκτιμώντας τη μοναδική εμπειρία της ευρωπαϊκής οικοδόμησης δύναται να συμβάλλει δυναμικά στη νέα εποχή της παγκόσμιας διακυβέρνησης.
Η ευρωπαϊκή διακυβέρνηση είναι ο μηχανισμός με τον οποίο η Ευρώπη αποσαφηνίζει τις δικές της προτιμήσεις, ενώ η παγκόσμια διακυβέρνηση είναι ο μηχανισμός με τον οποίο η Ευρώπη επιδιώκει να αναγνωρίσει τις δικές της προτιμήσεις.
Μολονότι η προτεραιότητα που δίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση στη διακυβέρνηση στις διεθνείς συζητήσεις και στις πολιτικές αναπτυξιακής συνεργασίας είναι δίκαιη, οι τρέχουσες ρυθμίσεις για την εφαρμογή της παρουσιάζουν σοβαρές αδυναμίες που υπονομεύουν την αποτελεσματικότητά της.
Το διεθνές σύστημα εισήλθε σε μια νέα φάση αναδιάρθρωσης στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε την ίδια επιλογή το 2009, μέσω της εφαρμογής της Συνθήκης της Λισαβόνας. Από τη μία πλευρά, υπάρχουν νέα ζητήματα, όπως η αειφόρος ανάπτυξη, τα οποία γίνονται πολιτικοποιημένα, ή πιο παραδοσιακά ζητήματα – η πρόσβαση σε πρώτες ύλες, ενέργεια, χρηματοπιστωτικό σύστημα κλπ. – τα οποία επανέρχονται στο προσκήνιο. Από την άλλη πλευρά, νέοι φορείς αποκτούν πρόσβαση σε παγκόσμιες ευθύνες.
Η Ένωση είναι υποχρεωμένη να κατανοήσει και να τοποθετηθεί μέσα σε ένα πλήθος οντοτήτων διακυβέρνησης σε πλήρη συμμόρφωση με τις διαδικασίες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης: την τοπική, την εθνική, την περιφερειακή, την παγκόσμια.
Αυτές οι τέσσερις κλίμακες διακυβέρνησης δεν μπορούν να λειτουργήσουν το ένα χωρίς το άλλο. Κανένα μεγάλο πρόβλημα των ευρωπαϊκών κοινωνιών δεν μπορεί πλέον να μην αντιμετωπιστεί σε μια ενιαία κλίμακα, πράγμα που υπονομεύει τις παραδοσιακές μορφές διακυβέρνησης που έχουν καταστήσει τη δημοκρατική διδασκαλία άκαμπτη κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ των κλιμάκων.
Στο κείμενο που παρουσίασε η Ύπατη Εκπρόσωπος κα. Φ.Μογκερίνι τον Ιούνιο 2016 με τίτλο ‘Shared Vision, Common Action: A Stronger Europe , ανέδειξε τις κοινές αξίες, αρχές , προτεραιότητες και κοινά συμφέροντα των κρατών μελών της Ένωσης, αποσκοπώντας να ενσταλάξει στα κράτη μέλη την ενότητα για τον κοινό σκοπό και τόνισε πως η ΕΕ ως παγκόσμια δύναμη θα πρέπει να ασχοληθεί με την οικοδόμηση της ειρήνης και την ανθεκτικότητα των κρατών και των κοινωνιών, εντός και εκτός Ευρώπης καθώς η Ένωση διαχρονικά πρεσβεύει μια πολιτική ήπιας ισχύος ( soft power) και θα πρέπει να συνεχίσει να το κάνει γιατί είναι καλύτερη σε αυτόν τον τομέα.
Η Παγκόσμια Στρατηγική της ΕΕ, όπου το «Παγκόσμιο» (Global) δεν αφορά μόνο σε γεωγραφικό επίπεδο αλλά και σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πολιτικών και μέσων που προωθεί η Στρατηγική, προσπαθεί να κατανοήσει και να αντιμετωπίσει τις σημερινές διεθνείς προκλήσεις με αποτελεσματικό και συνεκτικό τρόπο, αξιοποιώντας το ευρύ φάσμα εργαλείων και μηχανισμών που έχει στη διάθεσή της.
Μια καινοτομία της Στρατηγικής της ΕΕ στον τομέα των εξωτερικών σχέσεων και της ασφάλειας, είναι η δημιουργία νέων παιχτών και νέων εργαλείων στην διαδικασία της άσκησης της. Αξίζει να σημειωθεί η δήλωση της F. Mogherini, στην Επιτροπή των Περιφερειών ( Οκτώβριος 2015): «Είστε παίκτες στην εξωτερική μας πολιτική. Οι παγκόσμιες προκλήσεις απαιτούν παγκόσμιες συμμαχίες, αλλά και τοπικές αντιδράσεις. Πρέπει να σκεφτούμε νέες αρχιτεκτονικές, όπου όλα τα επίπεδα – ο διεθνής, ο περιφερειακός, ο εθνικός, ο τοπικός έχουν μια θέση και παίζουν το ρόλο τους.
Μια αρχιτεκτονική που εναρμονίζει τη μακροεντολή και το μικροεντολή…. Think Global, act Local… Αυτός είναι ένας στόχος που μπορούμε να επιτύχουμε μόνο μαζί».
Στο πλαίσιο αυτό τίθεται ένα κρίσιμο ερώτημα: Πως μπορεί η ΕΕ μπορεί να αποτελέσει παγκόσμιο παράγοντα στη διεθνή σκηνή έχοντας μια συνεκτική πολιτική στην εξωτερική πολιτική;
-Πώς μπορεί να επιτύχει σημαντικό ρόλο στη διεθνή σκηνή όταν παρά τη Συνθήκη της Λισαβόνας που επιδιώκει τη συνοχή στις εξωτερικές δράσεις της Ένωσης και την ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμότητας της, τα κράτη μέλη εξακολουθούν να μιλούν με δική τους φωνή στην παγκόσμια σκηνή;
-Η διαμάχη της διαδικασίας λήψης αποφάσεων σε επίπεδο intergovernalism (Διακυβερνητισμού) και supranationalism (Υπερεθνικού) αποτελεί εμπόδιο στο ρόλο της ΕΕ στο παγκόσμιο πολιτικό σύστημα ως ένας ισχυρός παίχτης;
Είναι σημαντικό να τονιστεί πως οι εξωτερικές σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), που χρονολογούνται από τα πρώτα χρόνια της ύπαρξής της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ) διαφέρουν από την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) της Ένωσης. Η ΚΕΠΠΑ βασίζεται σε μια ειδική διαδικασία λήψης των αποφάσεων, ομοιάζουσα με διακυβερνητική συνεργασία, ενώ οι εξωτερικές σχέσεις της ΕΚ/ΕΕ διευθύνονται από τη νομοθετική διαδικασία της ΕΕ.
Στην πραγματικότητα, η εξωτερική πολιτική της Ένωσης αποτελείται από πολλές κοινές πολιτικές, οι οποίες αλληλοϋποστηρίζονται. Εκτός από τις παραδοσιακές διπλωματικές και στρατιωτικές σχέσεις, οι οποίες είναι στη δικαιοδοσία της Ένωσης, εκτείνεται σε τομείς όπως το εμπόριο και οι τελωνειακές υποθέσεις, η ενίσχυση στην ανάπτυξη, τα θέματα δικαιοσύνης και αστυνομίας, η προστασία του περιβάλλοντος, οι εξωτερικές σχέσεις της γεωργίας και της αλιείας και η εξωτερική εκπροσώπηση της ζώνης ευρώ.
Mε την πολιτική της ενίσχυσης στην ανάπτυξη, με την κοινή εμπορική πολιτική της, με τις εξωτερικές της σχέσεις η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη μια ισχυρή παρουσία στον κόσμο.
Μέσω των επισήμων δηλώσεων, των εμπιστευτικών διαβημάτων και των οικονομικών κυρώσεων ασκεί ισχυρές πιέσεις επί πολλών χωρών, οι οποίες παραβαίνουν τις δημοκρατικές αρχές και καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα
Όμως, ο κατακερματισμός των κέντρων πρωτοβουλίας, λήψης αποφάσεων και δράσης προκαλεί την ανεπάρκεια της εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να ασκήσει πολιτική επιρροή στις παγκόσμιες εξελίξεις ανάλογη με την οικονομική της δύναμη, εφόσον οι εξωτερικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν είναι καλά συντονισμένες ή καλύτερα συγχωνευμένες σε μια κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας της Ένωσης.
Εξαρτάται από τα κράτη μέλη της να επιτρέψουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση να γίνει παγκόσμια υπερδύναμη, μοιραζόμενα την πολιτική κυριαρχία τους όπως έχουν ήδη μοιραστεί την οικονομική και νομισματική ανεξαρτησία τους. Σε αυτό μπορεί να συμβάλει η θέση σε λειτουργία της Συνθήκης της Λισαβόνας.
Εάν ενισχύσει την ισχύ και την εικόνα της στον διεθνή στίβο, η ΕΕ θα μπορέσει να βοηθήσει και άλλες χώρες στον κόσμο, οι οποίες σπαράσσονται λόγω των οικονομικών και πολιτικών διαφορών τους, να μιμηθούν την επιτυχή συνταγή της πολυεθνικής ολοκλήρωσης.
Όμως όσο ο διακυβερνητισμός αποτελεί την βασική διαδικασία στη λήψη αποφάσεων, τόσο η Ένωση δεν μπορεί να ισχυροποιηθεί ως Global actor!!!
Β’ ΜΕΡΟΣ: Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΗΜΕΡΑ…
ΠΟΙΕΣ ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΕΕ;
Κρίση δεν βιώνει μόνο η ΕΕ αλλά και τα πολιτικά κόμματα…
Βιώνουμε μια περίοδο όπου οι ιδεολογίες όπως τις γνωρίζαμε, με τις βασικές αρχές και προτεραιότητες έχουν ξεπεραστεί λόγω της πολυπλοκότητας των κοινωνικο-οικονομικών φαινομένων με κυριότερο αυτό της παγκοσμιοποίησης . Όλα τα πολιτικά κόμματα βιώνουν αυτή την κρίση ταυτότητας , ένα φαινόμενο που δεν περιορίζεται μόνο στα ελληνικά ή και ευρωπαϊκά πλαίσια, αλλά έχει παγκόσμιο χαρακτήρα.
Είναι γεγονός πως τα κόμματα, παλαιά και νέα, αναζητούν νέα δεδομένα με τα οποία θα μπορέσουν να εμπλουτίσουν τις ιδεολογικές τους θέσεις κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες συνθήκες που μεταβάλλονται συνεχώς , έχοντας ως αποτέλεσμα, την ανάγκη της αντίστοιχης μεταβολής του ιδεολογικού περιεχομένου των προτάσεων που θέτουν προς έγκριση από το λαό στις εκλογικές αναμετρήσεις
Ειδικότερα, όσον αφορά στην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, είναι κοινά αποδεκτό πως έχει απωλέσει τα τελευταία χρόνια το διακριτό κοινωνικό της ρόλο καθώς δεν κατάφερε να δώσει λύσεις στο μοντέλο της «οριζόντιας» λιτότητας που υιοθετήθηκε ως δόγμα αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης.. Δεν κατάφερε να πείσει τους ψηφοφόρους της πως οι θέσεις της μπορούν να λειτουργήσουν ως αντίδοτο στην τοξικότητα και στην ύφεση που έχουν επιφέρει οι φιλελεύθερες επιλογές στον τομέα της οικονομίας.
Δεν ανέλαβε πρωτοβουλίες για την πολιτική ολοκλήρωση της Ένωσης και την ανάπτυξη ενός σύγχρονου λόγου με θέσεις και προτάσεις που θα εξελίξουν τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης
Θα τολμούσα να πω πως η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία αποτέλεσε τον μεγάλο ασθενή της πολιτικής κρίσης στην Ευρώπη!
Μπορεί ο ευρωπαϊκός σοσιαλισμός να παίξει καταλυτικό ρόλο στα επόμενα βήματα της ΕΕ και στην εξωτερική πολιτική της;
Σαφώς, αναγνωρίζοντας το ρόλο της και τις ευθύνες της απέναντι στο κοινωνικό σύνολο, απέναντι στο ευρωπαϊκή ολοκλήρωση καθώς αποτελεί την αναγκαία συνθήκη των πολιτικών της επιλογών, προσπαθεί να ξαναβρεί το βηματισμό της.
Είναι διατεθειμένη να πραγματοποιήσει είτε σε θεσμοθετημένα πλαίσια είτε στο πλαίσιο του ευρύτερου πολιτικού γίγνεσθαι, ένα ιδεολογικό επαναπροσανατολισμό- χωρίς αυτό να σημαίνει ιδεολογική αμφισβήτηση , αλλά αντιθέτως μια απόδειξη πως η ιδεολογία αυτή εξακολουθεί να αποτελεί το μοντέλο που ανταποκρίνεται στις νέες συνθήκες, τόσο τις σημερινές όσο και αυτές που θα επικρατήσουν τα επόμενα χρόνια…
Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία σήμερα χρειάζεται ένα νέο σχέδιο που θα το εξηγήσει και θα πείσει. Τη μετουσίωση του οράματος για την πλήρη πολιτική ενοποίηση της ΕΕ, σπάζοντας τα στενά όρια της νομισματικής ή ακόμα και της οικονομικής ενοποίησης, ή των κοινών πολιτικών και νομοθετικών πρωτοβουλιών, αποτελεί τη συνταγή για την ενδυνάμωση της Ένωσης και την ισχυροποίηση της στο διεθνές σύστημα.
ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ (PES) ΣΤΗ ΛΙΣΑΒΟΝΑ: Η ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΜΕ. ΘΕΣΕΙΣ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ..
Το Κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, στο 8ο ψήφισμα που εγκρίθηκε από το συνέδριο του PES στη Λισαβόνα ( 7-8 2018), έχει επικεντρωθεί ιδιαίτερα στις προτεραιότητές για έναν δίκαιο, βιώσιμο, ειρηνικό και ευημερούντα κόσμο. (Fair, sustainable, peaceful and prosperous world). Το οποίο συνδέεται παράλληλα με τα άλλα ψηφίσματα για αυτό το συνέδριο της PES, που δεν είναι της παρούσης να αναλύσω.
-Στο πλαίσιο ενός Δίκαιου, Βιώσιμου, ειρηνικού και ευημερούντος κόσμου, το ευρωπαϊκό σοσιαλιστικό κόμμα , δεσμεύεται για την Παγκόσμια Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της συμβολής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη συλλογική ασφάλεια, σε στενή συνεργασία με τους εταίρους, κυρίως με το ΝΑΤΟ με στόχο την αύξηση της ασφάλειας στην Ευρώπη, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή μέσω της πρόληψης συγκρούσεων.
-Υποστηρίζει ενεργά την ατζέντα του αφοπλισμού του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, η οποία περιλαμβάνει τρεις προτεραιότητες: τον αφοπλισμό για την προστασία της ανθρωπότητας, τον αφοπλισμό για τη διάσωση ζωών και τον αφοπλισμό των μελλοντικών γενεών.
-Προς αυτή την κατεύθυνση, υποστηρίζει το ρόλο της Ύπατου Εκπροσώπου της ΕΕ για τις εξωτερικές συνεργασίες και την ΚΕΠΠΑ, και επικροτεί ενέργειες όπως η προετοιμασία των διαπραγματεύσεων για τη διατήρηση της πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν.
-Πιστεύει ότι ο πόλεμος στη Συρία μπορεί να τερματιστεί μέσω σημαντικών πολιτικών συνομιλιών μεταξύ όλων των κομμάτων, με ιδιαίτερη προσοχή στην κουρδική κοινότητα
Συνεχίζει να στηρίζει μια λύση δύο κρατών, με ένα βιώσιμο Παλαιστινιακό κράτος και ένα ασφαλές και ασφαλές Ισραήλ, με την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα και των δύο, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ.
-Ανησυχεί για την επιδείνωση της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας της έκφρασης στην Τουρκία.
– Τα Δυτικά Βαλκάνια είναι Ευρώπη και θα αποτελέσουν μέρος του μέλλοντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για αυτό και υποστηρίζει τη νέα στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διεύρυνση στα Δυτικά Βαλκάνια.
-Ως προς την Ανατολική Εταιρική Σχέση, τονίζει την ανάγκη μεταρρυθμίσεων στις χώρες της που ανήκουν σε αυτήν (Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Λευκορωσία, Γεωργία, Δημοκρατία της Μολδαβίας και Ουκρανία) προκειμένου να ενισχυθεί η κοινωνία των πολιτών και να προωθηθούν ευρωπαϊκές θεμελιώδεις αξίες όπως η δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
-Τονίζει τη σημασία της στρατηγικής συνεργασίας με τη Λατινική Αμερική για τις κοινές παγκόσμιες προκλήσεις, ιδιαίτερα για τον πολυμερισμό, δεσμευόμαστε για μια παγκόσμια τάξη που βασίζεται στο διεθνές δίκαιο, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την αειφόρο ανάπτυξη και την ειρήνη
-Μια αποτελεσματική εταιρική σχέση με την Αφρική αποτελεί προτεραιότητα, μια εταιρική σχέση που θα ισούται με σεβασμό στο διάλογο και στη συνεργασία, στην αμοιβαία συνιδιοκτησία ( co-ownership) και στην αρχή της επιμερισμένης ευθύνης. Η ανάπτυξη της αφρικανικής ηπείρου οφείλει να επιλύσει τα μεγάλα προβλήματα του υποσιστισμού, της φτώχειας, ασθενειών, ενόπλων συγκρούσεων, περιβαλλοντικών καταστροφών και να συμβάλει στην αποτροπή των μαζικών μεταναστευτικών ρευμάτων προς την ΕΕ.
-Η μετανάστευση και η προσφυγική κρίση, αποτελεί μια από τις βασικές προτεραιότητες των ευρωπαίων σοσιαλιστών και για αυτό υπήρξε ειδικό ψήφισμα στη Λισαβόνα.
Οι πολιτικές θέσεις για τη μεταναστευτική-προσφυγική κρίση, αφορούν :
Ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης της Κοινής Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ασύλου: το Συμβούλιο πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του. Χρειαζόμαστε πολιτική συμφωνία για το Δουβλίνο, για την αλληλεγγύη με τα Κράτη-Μέλη υποδοχής και τη δίκαιη κατανομή των βαρών.
Αναθεώρηση της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας καθώς έχει δεν έχει αποδώσει τα αναμένοντα αποτελέσματα.
Σήμερα τα νησιά του Αιγαίου μετατράπηκαν σε αποθήκη ψυχών καθώς δεν έχουν ελεγχθεί οι ροές από τα τουρκικά παράλια.
Προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ευρώπης με ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής. Να δώσουμε ξεκάθαρο μήνυμα ότι τα σύνορα μας δεν είναι ανεξέλεγκτα.
Αντιμετώπιση των βασικών αιτιών της παράτυπης μετανάστευσης, με επενδύσεις και αναπτυξιακή βοήθεια – ειδικά στις χώρες τις Αφρικής, κα. μέτρα.
– Το ευρωπαϊκό σοσιαλιστικό κόμμα δεσμεύτηκε στο Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και τους Πρόσφυγες του ΟΗΕ που ψηφίστηκε πάνω από 150 χώρες στο Μαρακές στις 10.12.2018
-Υποστηρίζει την ατζέντα του 2030 και τους στόχους για την αειφόρο ανάπτυξη, και ζητά την πλήρη εφαρμογή τους στην ΕΕ και παγκοσμίως . Για να επιτευχθεί η υλοποίησή τους είναι απαραίτητο να εμπλέκονται όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, ιδιαίτερα τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και την κοινωνία των πολιτών (ΚτΠ).
-Υποστηρίζει τη Νέα Ευρωπαϊκή Συναίνεση για την Ανάπτυξη, ( The New European Consensus on development: Our World, Our Dignity, Our Future), η οποία αποσκοπεί στην εξάλειψη της φτώχειας, τη συμφωνία του Παρισιού και την εφαρμογή της, παροτρύνοντας τα Κ Μ να την θέσουν σε εφαρμογή και να μην μείνει σε επίπεδο κοινής δήλωσης.
Να θυμίσουμε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση με τα κράτη μέλη της είναι ο μεγαλύτερος χορηγός αναπτυξιακής βοήθειας και ανθρωπιστικής βοήθειας. Και για αυτό θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η λιτότητα και οι μειωμένοι προϋπολογισμοί στη νέα ΔΠΠ 2021-2018 δεν θα επηρεάσουν την αναπτυξιακή βοήθεια. Άλλωστε, η ΕΕ δαπανά το 6% του κοινοτικού Π/Υ της για τις εξωτερική της δράση… Ένα ποσοστό σχετικά μικρό αναλογικά με το σύνολο του κοινοτικού Π/Υ.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η ΕΕ βρίσκεται σε ένα κομβικό σταυροδρόμι και οι ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου 2019 αποτελούν ορόσημο για την πορεία της, όπου ανάλογα με την επικράτηση και τους συσχετισμούς των πολιτικών δυνάμεων, η Ευρώπη είτε θα αναπτύξει πλέον νέες ταχύτητες για την ολοκλήρωση της, είτε θα βάλει χειρόφρενο με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει.
Το αποτέλεσμα σαφώς και θα καθορίσει και το ρόλο και την παρουσία της ΕΕ στο παγκόσμιο σύστημα … Θα διεκδικήσει το ρόλο της παγκόσμιας δύναμης ήπιας ισχύος ή θα γίνει ο ‘παρίας’ του διεθνούς συστήματος;
Δηλώσεις όπως αυτή του ο Χένρι Κίσινγκερ, που κάποτε είχε ρωτήσει: «ποιόν θα πρέπει να καλώ όταν θέλω να μιλήσω με την Ευρώπη;» και η Ευρώπη του έδωσε απάντηση έστω και με καθυστέρηση ( με την θεσμοθέτηση του Υπάτου Εκπροσώπου για την εξωτερική πολιτική της ΕΕ) , αλλά και επιπλήξεις όπως πχ ο Τράμπ που ‘μαλώνει’ αλλά και ειρωνεύεται τον Μακρόν ως προς τη δημιουργία ευρωπαϊκού στρατού, λέγοντας πως «η Ευρώπη θέλει να προστατευθεί από τις ΗΠΑ, την Κίνα και τη Ρωσία» και συνεχίζει λέγοντας πως αυτό είναι «πολύ προσβλητικό , αλλά ίσως η Ευρώπη να πρέπει πρώτα να πληρώσει το μερίδιο της στο ΝΑΤΟ….», είναι δηλώσεις που δεν τιμούν την Ένωση και την ιστορική της διαδρομή…
Σίγουρα η ΕΕ έχει ακόμα πολλά βήματα να διανύσει προκειμένου να ‘αναγνωριστεί’ ως παγκόσμιος παίχτης σε ένα διεθνές σύστημα που έχει περάσει όλες τις φάσεις ( διπολικό, μονοπολικό, πολυπολικό) Σε έναν ρόλο που η παγκόσμια κοινότητα έχει ανάγκη…
Σε αυτό το διακύβευμα οι ευρωπαίοι σοσιαλδημοκράτες έχουμε ύψιστο καθήκον να ανακτήσουμε το χαμένο τους έδαφος , ένα καθήκον απέναντι στις μελλοντικές γενιές, να ενισχύσουμε την Ευρώπη και να κρατήσουμε ζωντανό το ευρωπαϊκό όραμα.
Οι προσεχείς ευρωπαϊκές εκλογές θα είναι οι πιο ιστορικές από όλες. Θα δανειστώ τη δήλωση του Frans Timmermans ( υποψήφιος των ευρωπαίων σοσιαλιστών για την Προεδρία της Επιτροπής στις Ευρωεκλογές του 2019) : «πως αυτές οι εκλογές αφορούν την ψυχή της Ευρώπης. Η επιλογή που μας τίθεται είναι εάν θα συνεχίσουμε να βασίζουμε τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και το σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων ή αν θα τα απολέσουμε …»
Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους συνδιοργανωτές της ημερίδας , τους αξιότιμους καθηγητές, Κώστα Λάβδα και Δημήτρη Σκιαδά για την τιμητική πρόσκληση καθώς συμμετείχα σε ένα πάνελ με εκλεκτούς ομιλητές.