Στο δημόσιο διάλογο η συζήτηση για την κλιματική κρίση αποτελεί πλέον προτεραιότητα καθώς οι επιπτώσεις έχουν αρχίσει ήδη να αφήνουν έντονο το αποτύπωμα τους στον πλανήτη μας. Ο συμβολισμός αυτής της κινητικότητας εορτάζεται παγκοσμίως στις 5 Ιουνίου από τον ΟΗΕ με σκοπό την ενημέρωση του παγκόσμιου κοινού σχετικά με περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας. Πλείστες οι πολιτικές, οι χρηματοδοτήσεις και οι δράσεις που έχουν αρχίσει να υιοθετούνται από διεθνούς οργανισμούς, από την ΕΕ, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal) αλλά και σε εθνικό επίπεδο, όπου η πράσινη διακυβέρνηση αποτελεί προτεραιότητα του προγράμματος διακυβέρνησης 2023-2027 της ΝΔ.
Ειδικότερα, για την αντιμετώπιση, αλλά και την πρόληψη προβλημάτων που συσσωρεύονται στην παράκτια ζώνη, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υιοθετήσει ως Οδηγία 2008/89/ΕΚ, το Πρωτόκολλο της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Παράκτιων Ζωνών (ΟΔΠΖ) της Μεσογείου που στοχεύει στη βιώσιμη, αειφόρο διαχείριση και χρήση της παράκτιας ζώνης και λαμβάνει υπόψη την εύθραυστη λειτουργία των παράκτιων οικοσυστημάτων και των παράκτιων γεωμορφών, τις διάφορες ανθρωπογενείς δραστηριότητες και τις αλληλεπιδράσεις τους με τα φυσικά συστήματα (χερσαία και θαλάσσια). Ως εκ τούτου, η ένταξη του κλιματικού παράγοντα στα Σχέδια Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης (ΣΟΔΠΖ) γίνεται πληρέστερη λόγω της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής και την αντιμετώπιση αλλά και την πρόληψη προβλημάτων που συσσωρεύονται.
Στα καθ’ ημάς, οι προκλήσεις και οι κίνδυνοι της νησιωτικής Ελλάδας από τις υψηλές συγκεντρώσεις των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, με κυρίαρχη αυτή της αύξησης της θερμοκρασίας και των συνοδών της φαινομένων, όπως είναι η άνοδος της μέσης στάθμης της θάλασσας, η διατάραξη του κύκλου του νερού και των υδατικών αποθεμάτων, η διάβρωση των ακτών, οι έντονες βροχοπτώσεις, οι συχνότεροι καύσωνες, η ανομβρία, αποτελούν ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν με καθαρές πολιτικές και στοχευμένες δράσεις. Άλλωστε, το θέμα της κλιματολογικής αστάθειας στο Αιγαίο με τις σύντομες αλλά έντονες βροχοπτώσεις κατά την καλοκαιρινή περίοδο αποτελεί ένα φαινόμενο που έχει αρχίσει πλέον να μας προβληματίζει πολύ σοβαρά λόγω των επιπτώσεων που προκαλούν στην εύρυθμη λειτουργία των κοινωνιών μας.
Για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης στις νησιωτικές περιοχές, η Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης (ΟΔΠΖ) ανά νησί θα επιλύσει μεταξύ άλλων, ζητήματα χωροθεσίας, με συγκεκριμένα κριτήρια, οικονομικές δραστηριοτήτες (αγροτικές, αλιευτικές, υδατοκαλλιέργειες, τουρισμός – αναψυχή, εκμετάλλευση φυσικών πόρων, υποδομές, ενεργειακές διευκολύνσεις, λιμενικά έργα, κα) που αποτελούν εν δυνάμει πιέσεις για το φυσικό σύστημα της Παράκτιας Ζώνης (ΠΖ) και θα εξασφαλίσει μια νησιωτική διακυβέρνηση βασισμένη στις συμμετοχικές διαδικασίες και σε διαφανείς μηχανισμούς αποφάσεων. Η ανάδειξη των ακτών ως δημόσιων χώρων ελεύθερης πρόσβασης των πολιτών, η αξιολόγηση των κινδύνων από διάφορες ανθρωπογενείς δραστηριότητες και η προστασία του παράκτιου οικοσυστήματος και αποκατάσταση αλλαγών που έχουν προκληθεί από τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες, οφείλουν να αποτελέσουν προτεραιότητες της πράσινης διακυβέρνησης των νησιών μας.
Ξεκινώντας στο νησί της Ρόδου, ως πιλότο για την εκπόνηση ενός Σχεδίου Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης (ΣΟΔΠΖ), υπάρχουν πληθώρα μελέτες και πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί, όπως είναι η μελέτη για την Παράκτια Ζώνη της Ρόδου που εκπονήθηκε από το ΕΛ.ΚΕ.ΘΕ. Ρόδου στο πλαίσιο του προγράμματος «ΑΚΤΗ» (Interreg Ελλάδα- Κύπρος) με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, η οποία μπορεί να αποτελέσει ένα πολύ σημαντικό πρωτογενές ερευνητικό υλικό εστιασμένο στο χερσαίο τμήμα της Παράκτιας Ζώνης (στην ακτογραμμή και στο υποθαλάσσιο της τμήμα).
Με τη δημιουργία κατάλληλων θεσμικών εργαλείων της ΟΔΠΖ, όπως την εγκαθίδρυση μηχανισμού παρατήρησης και παρακολούθησης του παράκτιου συστήματος, που διασυνδέεται με τη Μεσογειακή στρατηγική για την «Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης – ΟΔΠΖ» και τη «Βιώσιμη Ανάπτυξη» καθώς και τις εθνικές στρατηγικές για την «Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης – ΟΔΠΖ» αλλά και στρατηγικές πρωτοβουλίες όπως είναι η πιλοτική εφαρμογή «THE RHODES CO–LAB. SUSTAINABLE DESTINATION», μια πρωτοβουλία της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου με στρατηγικές συμμαχίες με το Δήμο Ρόδου και όλους τους φορείς του τουρισμού για την ανάπτυξη ασφαλών βιώσιμων τουριστικών προορισμών, το νησί του Ήλιου έχει βάλει τις βάσεις για το μετασχηματισμό της σε έναν βιώσιμο προορισμό που με άξονα ανάπτυξης το τρίπτυχο “Άνθρωποι, Πλανήτης, Πρόοδος”, και τη δημιουργία μιας πράσινης οικονομικής ανάπτυξης με οφέλη για την τοπική οικονομία.
Προς αυτή την κατεύθυνση υπάρχουν και ανάλογοι πόροι ( σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο) και σαφώς η διεκδίκηση ενός νέου ταμείου για τα νησιά της Ευρώπης, ενισχύουν την υλοποίηση τολμηρών πολιτικών για τα νησιά μας.
Δρ Ελευθερία Φτακλάκη
Υποψήφια βουλευτής Δωδεκανήσου με τη ΝΔ
Διεθνολόγος/Διδάσκουσα ευρωπαϊκών σπουδών & Διεθνών σχέσεων